Brief aan de leden van de raad over de formatie

Lokaal Belangrijk, het CDA en Sociaal Leusden hebben aan dhr. Blase opdracht gegeven om het overleg tussen deze 3 partijen te leiden op basis waarvan een coalitie kan worden gevormd. Hieronder is de reactie weergegeven van de fractie GroenLinks-PvdA op deze opdracht, die op een in onze ogen ongebruikelijke wijze tot stand is gekomen. Ook de wijze van (onvolledig) communiceren via een brief en tegelijkertijd via de Leusderkrant vindt de fractie van GroenLinks-PvdA niet bevorderlijk voor de samenwerking in de Raad. Hieronder de brief naar de raadsleden van fractievoorzitter Marcel Sturkenboom:

Geachte raadsleden,

De afgelopen dagen zijn we, in eerste instantie als fractievoorzitters en vervolgens als raadsleden, door de fractievoorzitter van Lokaal Belangrijk Frank de Wit geïnformeerd over de opdracht die mede ondertekend door Bas van Os namens het CDA en Guus van Ginkel namens Sociaal Leusden aan dhr. Bert Blase is gegeven om de mogelijkheid van een coalitie tussen deze 3 partijen te onderzoeken. Aan de opdracht is toegevoegd de mogelijkheid te verkennen alsnog een 4^e partij toe te voegen en bijzondere aandacht te besteden aan “de positie van de energietransitie en een instrument als de strategische Raadsagenda in de samenwerking met de Raad als geheel”. Tot slot wordt dhr Bert Blase gevraagd na voltooiing van zijn opdracht de Raad in een openbare bijeenkomst zo snel als mogelijk over zijn bevindingen te informeren.

Wij hebben de opdracht maandag jl. in onze fractie uitgebreid besproken. Op zich vinden wij het niet onlogisch dat genoemde partijen tot de conclusie zijn gekomen om tot verdere verkenning van samenwerking en coalitievorming te onderzoeken. Opvallend is dat -zoals te doen gebruikelijk- dit voorstel niet eerst raadsbreed is besproken op basis waarvan de 3 partijen in alle redelijkheid deze stap hadden kunnen maken. Ook qua proces lijkt het ons meer gepast dat na een raadbrede  discussie namens de gemeenteraad en niet enkel en alleen door Lokaal Belangrijk, het CDA en Sociaal Leusden een vervolgopdracht aan de (in-)formateur wordt verstrekt.

Tegelijkertijd zijn wij zeer verrast en ook onthutst door het uitgebreide artikel in de Leusderkrant dat op vrijdag jl. tegelijkertijd met de mail van Frank de Wit aan de fractievoorzitters openbaar werd. In de overwegingen om tot een opdracht over te gaan alsook in het artikel in de Leusderkrant wordt gesteld dat GroenLinks-PvdA de samenwerking met Lokaal Belangrijk, CDA en CU-SGP als te weinig evenwichtig ervaart om verder te verkennen. Vervolgens wordt gesteld dat raadspartijen in een verdere verkenning niet tot een bredere coalitie zijn gekomen.

Wij vinden deze wijze van communiceren discutabel en achten de beschrijving als een onvolledige weergave van de stappen die zijn ondernomen. Als GroenLinks-PvdA krijgen we opnieuw -ook publiek- de vingerwijzing dat wij “een brede coalitie” dwarsbomen. In het geheel niet vermeld is dat D66 in het overleg tussen fractievoorzitters en Bert Blase, alsnog (GroenLinks-PvdA had dit eerder al voorgesteld) akkoord is gegaan om samen met GroenLinks-PvdA en CU-SGP de samenwerking met Lokaal Belangrijk en het CDA te verkennen. Dát had in onze ogen kunnen leiden tot een beter evenwicht en een bredere coalitie alhoewel daarbij zeker nog serieuze aandachtspunten besproken hadden moeten worden. Lokaal Belangrijk heeft op geen enkele manier (publiek) gemotiveerd waarom deze optie niet verder verkend is. Maar ook het CDA, dat deze optie wel wilde verkennen, heeft niet doorgezet.

Minder bekend, maar voor het proces wel belangrijk is dat D66, Leusden Vooruit, CU-SGP, GroenLinks-PvdA en VVD ook overleg hebben gehad met het CDA over de optie om samenwerking te verkennen. Het CDA heeft deze mogelijkheid vanwege de hechte -bijna onlosmakelijke- samenwerking met Lokaal Belangrijk als grootste fractie, en de optie om met Lokaal Belangrijk en Sociaal Leusden een smalle coalitie te vormen vooralsnog afgehouden.

Het voorgaande betekent niet dat wij niet met de nieuwe mogelijke coalitie Lokaal Belangrijk, CDA en Sociaal Leusden willen samenwerken. Wij zullen deze coalitie -mocht deze tot stand komen- op hun ambities en daadkracht beoordelen. Een aandachtspunt is wel dat deze coalitie met de kleinst mogelijk meerderheid in de Raad uiterst kwetsbaar is. Een detail is dat deze samenwerking bij de verkiezing in maart 2022 -als we de stemmen op Guus van Ginkel meerekenen- 45% van de stemmen heeft behaald.

Wij zijn zeer nieuwsgierig naar de invulling van de opdracht door de formateur om de mogelijkheid van een 4^e partij te onderzoeken en bijzondere aandacht te besteden aan “de positie van de energietransitie en een instrument als de strategische Raadsagenda in de samenwerking met de Raad als geheel”. Wij gaan er vanuit dat de betrokken partijen hebben geleerd van de eerdere -frustrerende- ervaringen omtrent de aanpak en resultante van een coalitieprogramma en een strategische agenda. We vragen nadrukkelijk aandacht voor het voorstel, de inhoud en impact van een nieuw programma energietransitie dat we binnenkort in een uitwisseling bespreken. Daarnaast blijft een slagvaardig en competent College, dat maximaal onderling en met de Raad en inwoners samenwerkt en open communiceert, een belangrijk aandachtspunt.

Tegen deze achtergrond is en blijft ons advies aan de formateur en de betrokken formerende partijen om de Raad tijdig en indien nodig op wezenlijke onderdelen van het mogelijke coalitieprogramma tussentijds te blijven raadplegen of over de voortgang te blijven informeren. 

Namens de fractie GroenLinks-PvdA, Marcel Sturkenboom, Fractievoorzitter